FÉLA2KY05 - Kynjafræði

Kynjafræði er félagsvísindaáfangi sem fjallar um grunnhugtök kynjafræðinnar. Fjallað er um sögu jafnréttismála og jafnréttisbaráttu á hérlendis og erlendis. Varpað er ljósi á birtingamyndir kynjaskekkju í samfélaginu. Nemendur eru þjálfaðir í að setja upp kynjagleraugu og beita kynjafræðilegu sjónarhorni á álitamál í samfélaginu. Fjallað er m.a. um ofbeldi, feðraveldi, feminisma, kynbundið misrétti og fjölmiðla. Efnið er sett í samhengi við dægurmál sem tengjast kynjafræði og daglegu lífi nemenda. Jafnréttismenntun er lögð til grundvallar þar sem skoðað er með gagnrýnum hætti viðteknar hugmyndir í samfélaginu og stofnunum þess í því augnamiði að kenna börnum og ungmennum að greina þær aðstæður sem leiða til mismununar sumra og forréttinda annarra. Nemendur eru hvattir til að taka þátt og hafa áhrif á umræðuefni áfangans. Þannig byggir áfanginn á virkni og þátttöku nemenda þar sem reynir á sjálfskoðun, greiningu á eigin umhverfi og umræðu um eigin viðhorf jafnt og annarra.

Þekkingarviðmið
Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

• sögu jafnréttisbaráttunnar og stöðu karla og kvenna í íslensku samfélagi, fyrr og nú
• helstu hugtökum kynjafræðinnar
• stöðu kynjanna í samfélaginu
• birtingamyndum kynjaskekkju í nærsamfélagi og frá alþjóðlegu sjónarhorni
• mismunandi mótun kynjanna út frá menningu, umhverfi og tíma
• klám og áhrifum þess á kynheilbrigði
• kynbundnu ofbeldi og mörgum birtingamyndum þess, svo sem mansali og kynferðislegu ofbeldi

Leikniviðmið
Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

• beita hugtökum kynjafræðinnar á viðfangsefni áfangans
• rökræða dægurmál út frá sjónarhorni kynjafræði
• rýna í menningu og átta sig á stöðu kynjanna eins og hún birtist þar
• greina áhrif kynjakerfisins á fjölskylduna og heimilið, skólagöngu og vinnumarkaðinn
• greina stöðu og staðalmyndir kynjanna í fjölmiðlum, námsefni og almennri umræðu

Hæfniviðmið
Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

• móta sér skoðun um jafnréttismál og færa rök í rituðu og töluðu máli
• skoða og greina umhverfi sitt með gleraugum kynjafræðinnar
• bera virðingu fyrir ólíkum skoðunum
• setja sig í spor annarra
• tengja menningu samfélagsins, gildi og verðmæti við eigið líf
• koma auga á viðfangsefni jafnréttismála í daglegu lífi og geta tekið þátt í að skipuleggja viðburð í samstarfi við skólann
• geta tjáð sig á skýran, ábyrgan og skapandi hátt um viðfangsefni kynjafræðinnar og samfélagsleg álitamál
• beita gagnrýnni og skapandi hugsun á viðfangsefni kynjafræðinnar
• beita öguðum vinnubrögðum, tekið ábyrgð á námi sínu og unnið í samvinnu við aðra

Nánari upplýsingar á námskrá.is